Książki i czasopisma

Informacje o książkach i czasopismach związanych z tematyką traw. Opisy, recenzje, jak zamawiać.

Księga polskich traw

Ludwik Frey (ed.) Księga polskich traw.

Kiedy przed pięciu laty, a więc w 2002 r. ukazała się Polska księga traw, wydawało się, że będzie służyła czytelnikom bardzo długo. Tymczasem w tym stosunkowo krótkim okresie nasza wiedza o trawach znacznie wzrosła. Przybyły nowe dane, niektóre wcześniejsze stały się nieaktualne, inne należało zweryfikować lub poszerzyć.

Dlatego publikowana obecnie książka nie jest zmienionym wydaniem Polskiej księgi traw. To całkiem inna pozycja, co znalazło wyraz także w tytule.

(...) Książka może być zarówno źródłem wiedzy o trawach naszego kraju, jak też stać się punktem wyjścia, a niekiedy inspiracją, do podjęcia badań w celu uzupełnienia czy rozwinięcia poruszonych tutaj zagadnień.

Autorzy rozdziałów reprezentują różne ośrodki naukowe Bydgoszczy, Gliwic, Katowic, Krakowa, Torunia, Poznania i Olsztyna

W pierwszym rozdziale można przeczytać o historii badań nad trawami oraz historii Gramineae. Warto wiedzieć coś na ten temat, ponieważ - jak głosi motto pierwszego rozdziału ? nie znać historii, to na zawsze pozostać nieświadomym życia dzieckiem.

O taksonomii i szeroko pojętej kariologii traw, stanowiącej w znacznym stopniu jej dopełnienie, traktują dwa kolejne rozdziały. Zaprezentowano system (różny od tego z Roślin polskich z 1953 r.) rodzajów i gatunków traw występujących w Polsce oraz podano zestawienie liczb chromosomów (obejmujące okres ponad 50 lat!) znalezionych u traw rosnących w Polsce.

W rozdziałach od czwartego do szóstego poruszono zagadnienia niezwykle interesujące, często właściwe tylko trawom, dotyczące ich cytogenetyki, embriologii i fizjologii. W tym ostatnim rozdziale Autorzy zastanawiają się nad pytaniem, czy w fizjologii Gramineae należy poszukiwać przyczyn ich ewolucyjnego sukcesu.

O rozmieszczeniu traw w Polsce przeczytamy w trzech następnych rozdziałach. Przedstawiono w nich zagadnienia specyficzne dla traw gór i niżu, uzupełnione mapami, wieloma danymi liczbowymi, wykresami i tabelami. Pomoże to w zrozumieniu co łączy, a co dzieli te dwie duże, chociaż w znacznym stopniu umownie zakreślone, grupy traw.

Bardzo interesująco i ze swadą napisany rozdział o trawach w zbiorowiskach roślinnych uświadamia nam, jak ważną rolę odrywają te niepozorne rośliny w terminologii fitosocjologicznej.

Trawy, dzięki swym niezwykłym zdolnościom adaptacyjnym, wydają się wręcz niezwyciężone. Mimo to są narażone w różnym stopniu i z różnych powodów nawet na zagładę, a więc powinny także podlegać ochronie. O przyczynach zagrożeń i sposobach ochrony poszczególnych gatunków traw, jak i całych zespołów trawiastych, jest mowa w obszernych rozdziałach jedenastym i dwunastym.

Ostatnie cztery rozdziały dotyczą relacji człowiek-trawy. Omówiono tam problem synantropizacji traw, ich rolę w zasiedlaniu tzw. terenów trudnych, zagrożenie ze strony traw będących gatunkami inwazyjnymi oraz znaczenie i udział Gramineae w tworzeniu oblicza polskiego krajobrazu.

W każdym rozdziale zamieszczono obszerne wykazy źródłowych pozycji literatury.

Dopełnieniem treści naukowej są zarówno wiersze o trawach i łąkach, jak też portrety traw w postaci fotografii i rycin.

Księga polskich traw została przygotowana głównie z myślą o botanikach, ale należy się spodziewać, że skorzystają z niej także rolnicy i łąkarze, jak i studenci różnych kierunków biologii. Byłoby naszym pragnieniem, aby sięgnęli po nią także wszyscy ci, którzy uważają się za miłośników traw, a których szeregi podobno wciąż rosną.

(fragmenty WSTĘPU)

Do pobrania spis treści w formacie pdf.

Cena: 57 zł, ale do końca stycznia promocja - 50 zł

Zamówienia:
Dział Wydawnictw
Instytut Botaniki PAN
ul. Lubicz 46, 31-512 Kraków
lub e-mail: ibedoffice@ib-pan.krakow.pl

Biological issues in grasses

Ludwik Frey (ed.)Biological issues in grasses.

Książka pt. Biological issues in grasses składa się z 16 rozdziałów dotyczących szeroko pojętej biologii Gramineae (Poaceae).

Czytelnik znajdzie w niej rozdziały poświęcone problemom taksonomii i zróżnicowania morfologicznego, bądź elektroforetycznego niezwykle interesującego, ekspansywnego Hordeum vulgare, jak też zagrożonych gatunków z "czerwonej listy" Melica transsilvanica i Stipa joannis. Omówione zostały także zagadnienia dotyczące: rozmieszczenia i rozprzestrzeniania się traw na większych terenach Polski (dolina Wisły, Polska Centralna) lub na specyficznych siedliskach, jakimi są stanowiska archeologiczne, jak też udziału traw w zbiorowiskach roślinnych na tych terenach; liczby i występowania w Europie gatunków z rodzaju Calamagrostis, sprawiających często kłopoty taksonomiczne; coraz częstszego pojawiania się w Polsce efemerofitów, nierzadko egzotycznych oraz przyczyn tego zjawiska.

Można też przeczytać: o Agrostis vinealis, gatunku kontrowersyjnym pod względem taksonomicznym i jego występowaniu w zbiorowiskach roślinnych na Dolnym Śląsku; o interesujących procesach wtórnej sukcesji traw w Puszczy Białowieskiej; oraz o trawach jako wskaźnikach hemerobii w większych miastach, na przykładzie Łodzi.

W ostatnich trzech rozdziałach został omówiony: niełatwy, ale interesujący problem tzw. mozaiki traw, a więc trwałych zmian fenotypu w postaci odmiennych komórek lub organów; filogenetyczne związki pomiędzy wybranymi gatunkami w podrodzaju Festucaria w rodzaju Bromus; wreszcie - ewolucja cech embriologicznych traw. Ten rozdział kończy się stwierdzeniem, które może stanowić pointę całości opracowania, że trawy to grupa roślin, która osiągnęła ewolucyjny sukces.

W omawianej książce poruszonych jest tak wiele różnorodnych tematów, że warto ją mieć na własność, bowiem każdy może znaleźć dla siebie coś interesującego.

Do pobrania spis treści w formacie pdf.

Cena: 35 zł.

Zamówienia:
Dział Wydawnictw
Instytut Botaniki PAN
ul. Lubicz 46, 31-512 Kraków
lub e-mail: ibedoffice@ib-pan.krakow.pl

Biologia traw

Biologia traw. Fragmenta Floristica et Geobotanica Polonica. SUPPLEMENTUM 9, 2007

Tadeusz Korniak: Występowanie Alopecurus myosuroides (Poaceae) na Równinie Sępopolskiej [Occurrence of Alopecurus myosuroides (Poaceae) in the Sępopol

Marek Podsiedlik:Bothriochloa ischaemum (Poaceae) na Wyżynie Małopolskiej - występowanie, zagrożenie i ochrona[Bothriochloa ischaemum (Poaceae) on the Małopolska Upland - occurrence, threat and protection]

Alina Urbisz & Beata Węgrzynek: Tragus racemosus (Poaceae) - nowy efemerofit dla flory Polski [Tragus racemosus (Poaceae) - a new ephemerophyte in the Polish flora]

Maria Drapikowska, Zbigniew Celka, Alina Bączkiewicz, Katarzyna >Buczkowska & Janina Zbierska: Zmienność morfologiczna Calamagrostis epigejos (Poaceae) na tle zróżnicowanych warunków siedliskowych [Morphological variation of Calamagrostis epigejos (Poaceae) in varied site conditions]

Adam Rostański & Gabriela Woźniak: Trawy (Poaceae) występujące spontanicznie na terenie nieużytków poprzemysłowych [Grasses (Poaceae) on post-industrial waste sites in course of spontaneous succesion]

Krystyna Towpasz: Trawy (Poaceae) w zbiorowiskach synantropijnych Płaskowyżu Proszowickiego [Grasses (Poaceae) in the synanthropic communities on the Proszowice Plateau]

Bożena Łuszczyńska:Stipa capillata (Poaceae) na Garbie Pińczowskim i w mezoregionach przyległych - rozmieszczenie i udział w kserotermicznych zbiorowiskach trawiastych[Stipa capillata (Poaceae) in the Pińczów Hump and adjacent mesoregions - distribution and percentage in the xerothermic grassland]

Beata Babczyńska-Sendek, StanisławWika & Alicja Barć: Molinio arundinaceae-Quercetum roboris - nowy zespół leśny dla Wyżyny Śląskiej [Molinio arundinaceae-Quercetum roboris - a new forest association for the Silesian Upland]

Anna Kryszak, Jan Kryszak, Maria Grynia & Magdalena Czemko: Deschampsia caespitosa (Poaceae) w runi zbiorowisk łąkowo-pastwiskowych w Wielkopolsce [Deschampsia caespitosa (Poaceae) in the sward of meadow-pasture communities in the Wielkopolska region]

Agnieszka Błońska:Fitosocjologiczne spektrum występowania Puccinellia distans (Poaceae) na siedliskach antropogenicznych Katowic [Phytosociological spectrum of occurrence of Puccinellia distans (Poaceae) on the anthropogenic habitats in the city of Katowice]

Wojciech Adamowski & Anna Bomanowska: Ekspansja Trisetum flavescens (Poaceae) na Polanie Białowieskiej [Expansion of Trisetum flavescens (Poaceae) in Białowieża Clearing]

Tomasz Załuski, Iwona Paszek, Dorota Gawenda-Kempczyńska, Krzysztof Broszko & Marta Domeradzka: Zasoby populacyjne i preferencje siedliskowe Hierochloë australis (Poaceae) w Górznieńsko-Lidzbarskim Parku Krajobrazowym [Population resources and habitat preferences of Hierochloë australis (Poaceae) in Górzno-Lidzbark Landscape Park]

Romuald Kosina & Anna Jaroszewicz: Mikrostrukturalne determinanty kiełkowania ziarniaków Brachypodium distachyon i B. sylvaticum (Poaceae) [Microstructural determinants of caryopsis germination in Brachypodium distachyon and B. sylvaticum (Poaceae)]

Maciej Rogalski, Renata Słominska-Walkowiak, Ewa Filip & Magdalena Szenejko: Badania polimorfizmu enzymatycznego wybranych odmian uprawnych Poa pratensis (Poaceae) [Investigation on the enzymatic polymorphism of selected cultivars of Poa pratensis (Poaceae)]

Barbara Golińska: Chlorofil jako wskaźnik azotowej kondycji Poa pratensis (Poaceae) w warunkach wielokrotnej defoliacji jej runi [Chlorophyll as an indicator of nitrogen status of Poa pratensis (Poaceae) in conditions of repeated defoliation of its sward]

Piotr Goliński & Maria Walerowska: Zmienność wybranych cech biologicznych a potencjał nasienny Poa pratensis (Poaceae) [Variability of selected biological features and seed potentials of Poa pratensis (Poaceae)]

Stanisław Kozłowski & Piotr Ratajewski: Biologiczno-chemiczne właściwości Poa chaixii (Poaceae) [Biological and chemical properties of Poa chaixii (Poaceae)]

Stanisław Kozłowski & Arkadiusz Swędrzyński: Zmienność występowania barwników chlorofilowych i karotenoidowych w odmianach hodowlanych Lolium perenne (Poaceae) [Variability in the occurrence of chlorophyll and carotenoids dyes in Lolium perenne (Poaceae)]

Waldemar Zielewicz & Stanisław Kozłowski: Żywotność Sorghum saccharatum (Poaceae)  w aspekcie możliwości jego uprawy w Polsce [Vitality of Sorghum saccharatum (Poaceae) from the point of view of its cultivation in Poland]

Krzysztof Kmieć:Znaczenie lecznicze traw (Poaceae) [Medical properties of the grass (Poaceae) family]

Katarzyna Bzdęga, Adam Rostański & Andrzej Pasierbiński: Baza danych kolekcji traw Zielnika Naukowego Uniwersytetu Śląskiego KTU w ramach Krajowej Sieci Informacji o Bioróżnorodności (KSIB) [Data base of the collection of the Scientifical Herbarium of the University of Silesia (KTU) in the Polish Biodiversity Information Network (PolBin)]

Cena: 39.- zł

Zamówienia:
Dział Wydawnictw
Instytut Botaniki PAN
ul. Lubicz 46, 31-512 Kraków
lub e-mail: ibedoffice@ib-pan.krakow.pl

Biodiversity of wild Triticeae (Poaceae) in Poland as an expression of tribe microevolution

(Marta Mizianty & Ludwik Frey, eds.) "Biodiversity of wild Triticeae (Poaceae) in Poland as an expression of tribe microevolution"

Triticeae represents one of the 41 tribes belonging to the grass family Poaceae (TSVELEV 1989). Members of this tribe can be found in almost every corner of the globe, although the temperate zone of the northern hemisphere is regarded as the centre from which they differentiated. Using genome-based criteria, LÖVE (1986) distinguished 38 genera of Triticeae. According to TSVELEV (1989) who revised NEVSKI’s (1933) earlier concepts, the tribe consists of 24 genera. In addition to the divisions proposed by Löve and Tsvelev there are taxonomists who distinguish an intermediate number of genera (BARKWORTH 1992; WATSON & DALLWITZ 1992). Contrasting views on Triticeae taxonomy are also reflected in the variable estimates of species number which may be as high as 500 (LÖVE 1986). This tribe is one of the most important groups of plants in the world, for purely scientific and practical reasons alike. Among the most significant are very widely grown cereals - wheat (Triticum aestivum), rye (Secale cereale) and barley (Hordeum vulgare) as well as important forage grasses like e.g. those from genera Elymus and Leymus. Other species provide forage for wild animals or are used as fodder for stock animals.

Among the Triticeae there are also weeds which can be very noxious within some parts of their distribution areas, e.g. Elymus repens, Hordeum murinum, and H. jubatum.

The members of the Triticeae tribe occur in habitats greatly diversified in terms of their ecological characteristics. The species of the tribe also show a broad spectrum of biological diversity ranging from annuals to perennials, from autogamous to allogamous plants, and from diploid to duodecaploid plants. Therefore, they represent a vast rich genetic pool, very important to farmers and animal breeders. For "classic" taxonomists, they are enormously interesting objects of research, not limited to only taxonomical, or evolutionary and phylogenetic, but also genetic (including molecular DNA analysis increasingly used for this group of species). Their large chromosomes and the ability to cross easily have also encouraged karyological and genetic studies. For these reasons, Triticeae are used as a model group in many research fields.

The interest in this group of plants is enormous because it includes a number of plants of major economic importance. Since 1991, topical international symposia have been held, devoted simply to Triticeae (1991 - Helsinborg, Sweden; 1994 - Logan, Utah USA; 1997 - Aleppo, Syria; 2001 - Cordoba, Spain; 2005 - Prague, Czech Republic; and the next one will be held in 2009 - in Kyoto, Japan), facilitating the exchange of views among experts from various areas of science. There is also the International Triticeae Consortium, which brings together all researchers studying this group of plants.

To-date, no comprehensive studies on this group of plants have been carried out in Poland. This book presents a summary of many years of broadly designed research, on the representatives of Triticeae growing wild in Poland. The chapters of the book present their morphological, cytological and anatomical characteristics, as well as data on the habitats which they occupy. Also treated, are the issues of geographical distribution and their dynamic tendencies in Poland, as well as the results of molecular analyses of the following genera: Elymus, Hordeum, Hordelymus, Leymus, and Brachypodium, altogether 12 taxa.

Cena: 24.70 zł

Zamówienia:
Dział Wydawnictw
Instytut Botaniki PAN
ul. Lubicz 46, 31-512 Kraków
lub e-mail: ibedoffice@ib-pan.krakow.pl

Trawne oracje

Stanisław Kozłowski. 2005. Trawne oracje. DRUK-INTRO S.A., Inowrocław, s. 304

To książka jedyna w swoim rodzaju. Próżno by szukać podobnej w naszej literaturze pięknej.

Dzieł ściśle naukowych na temat traw jest mnóstwo. Stosunkowo często spotyka się wiersze opiewającą łąki i trawy. Jednakże cała książka wypełniona wyłącznie poezją o trawach to ewenement! Profesor Kozłowski prezentuje w niej portrety ponad 180 gatunków tej fascynującej i wciąż tajemniczej grupy roślin kwiatowych w formie – jak je sam nazwał – trawnych oracji czyli, inaczej mówiąc, rozmów z trawami.

W tych oracjach Profesor-poeta w sposób naturalny łączy gorące uczucia miłośnika traw z dociekliwością i pasją badacza. Dlatego każdy kto kocha poezję i przyrodę powinien przeczytać te botaniczne przemyślenia ujęte w poetycką formę.

To poetycki przewodnik do poznawania traw. Jestem przekonany, że po lekturze książki, każdy z czytelników zaduma się, chociaż na krótko, nad egzystencją naszej skromnej "siostrzyczki" trawy, ale nade wszystko zauważy jej nie narzucające się, ukryte, niezwykłe piękno, które Profesor wydobył w swoich wierszach.

Biology of Grasses

Prezentujemy Państwu, botanikom i wszystkim, którzy miłują trawy, nową pozycję wydaną przez Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polskiej Akademii Nauk:

Biology of Grasses

To kontynuacja serii pozycji o biologii traw w bardzo szerokim tego słowa znaczeniu. Redaktorem jest, podobnie jak w przypadku poprzednich dwóch Studies on grasses in Poland oraz Problems of grass biology, prof. dr hab. Ludwik Frey.

Nowa książka liczy ponad 400 stron. Jest podzielona na trzy części. W pierwszej omówiono zagadnienia taksonomii i rozmieszczenia traw, w drugiej – embriologię, cytologię i anatomię, w trzeciej – fitosocjologię, ekologie i biologię sensu stricto.

Na całość, którą otwiera krótka przedmowa, a zamyka indeks nazw rodzajowych, składa się 41 rozdziałów! Do pobrania spis treści w formacie pdf.

Problems of grass biology

FREY L. (ed.) 2003. "Problems of grass biology",
ss. 574. W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków.

Poaceae to rodzina roślin o wielkim ekonomicznym znaczeniu, zwłaszcza jako pokarm dla zwierząt i ludzi.
Prosta budowa traw oraz ich mechanizmów rozmnażania powodują, że są one dobrze przystosowane do przeżywania nawet w skrajnie niekorzystnych warunkach i dlatego określa się je jako rośliny, które osiagnęły ewolucyjny sukces.
Problemy biologii traw są bardzo interesujące zarówno z teoretycznego, jak i praktycznego punktu widzenia. Dlatego też wszystkie nowe dane są niezwykle pożądane zwłaszcza, jeśli dotyczą trzech zasadniczych zagadnień: (1) charakterystycznej dla traw formy życiowej, (2) ich przystosowania do zmieniających się warunków środowiskowych oraz (3) zdolności do współżycia ze zwierzętami i człowiekiem.
W polecanej tutaj książce, przedstawiono wyniki wielu badań dotyczących praktycznych i fundamentalnych aspektów taksonomii, kariologii, embriologii, geografii, fitosocjologii, ekologii, jak też zagrożenia i ochrony rodzimych i zawleczonych traw występujących w Polsce.
Książka jest podzielona na dwie zasadnicze części. W pierwszej, znalazło się 14 rozdziałów poświęconych ogólnym problemom biologii traw. W części drugiej, zamieszczono prace szczegółowe dotyczące taksonomii, kariologii i rozmieszczenia traw (15) oraz prace traktujące o ekologii i fitosocjologii traw (16).
Należy mieć nadzieję, że książka okaże się interesująca dla botaników i ekologów nie tylko w Polsce, ale i zagranicą.

Redakcja: Ludwik Frey

Cena książki wynosi: 49,40 zł

Zamówienia:
Dział Wydawnictw, Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN
ul. Lubicz 46, 31-512 Kraków
tel. (012) 424 17 31, fax (012) 421 97 90
e-mail: ed-office@ib-pan.krakow.pl

Polska Księga Traw (The Polish Grass Book)

„Polska Księga Traw” (The Polish Grass Book) rozeszła się w całym nakładzie i nie jest już dostępna w sprzedaży, a jedynie w bibliotekach. Dla ułatwienia wypożyczenia tej pozycji podajemy dokładny cytat:
Frey L. (red.) 2002. Polska księga traw. ss. 366. Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk.

Kontynuacją lub przedłużeniem „Polskiej Księgi Traw” będzie przewodnik do oznaczania traw występujących w Polsce, o którym więcej w rubryce „co będzie” strony Ogólnopolskich Spotkań Naukowych !!

Studies on grasses in Poland

FREY L. (ed.) 2001. "Studies on grasses in Poland",
ss. 395. W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków.

Chociaż trawy odgrywają niezwykle ważną rolę w naszym życiu i dziejach cywilizacji, wciąż nie są zbadane w należytym stopniu. Dlatego cenna jest każda publikacja, która przybliża nas do lepszego poznania tej niezwykłej i fascynującej grupy roślin.
Książka, którą oddajemy do rąk Czytelników dotyka wielu interesujących problemów z szeroko pojętej botaniki traw w Polsce. Od dawna nie było w naszym kraju tak obszernego i tak zróżnicowanego merytorycznie opracowania na temat tej grupy roślin. Książka, do której powstania przyczyniło sie 49 autorów z kilkunastu polskich ośrodków naukowych, składa się z 31 rozdziałów, z których 7 dotyczy taksonomii i kariologii, 15 - geografii i rozmieszczenia, 7 - fitosocjologii i ekologii. Jako dodatek zamieszczono dwa rozdziały polskich autorów, którzy prowadzili badania nad trawami Mongolii i Antarktydy.
Warto mieć tę ksiazke, która z pewnością okaże się interesująca nie tylko dla botaników, ale także rolników i łąkarzy, stanowiąc jednocześnie inspirację do dalszych badań nad trawami.

Grasses, the most common plants in many places in the world, are paradoxically not well known to people. Although there is an immense literature relating to this family, new data are constantly desired to broaden our knowledge concerning Poaceae.
In this volume the results of numerous studies on systematics and karyology (7 chapters), geography and chorology (15 chapters) as well as phytosociology, ecology and some aspects of biology of native and introduced grasses (7 chapters) occurring in Poland are presented. Additionally, two chapters of the Polish botanists, although made on the material from Mongolia and Antarctica are included.
Given the importance of grasses in many ecosystems, this book contains much that will be certainly interest to botanists and ecologist, contributing to general enrichment of botanical knowledge.

Sportowe nawierzchnie trawiaste

Magazyn "Sportowe nawierzchnie trawiaste" jest pismem skierowanym do wszystkich zainteresowanych profesjonlanym wykorzystaniem trawy, ze szczególnym uwzględnieniem pól golfowych i boisk piłkarskich jak również innych terenów użytecznosci publicznej. Wysoki poziom publikowanych materiałów zapewnia szeroka współpraca redakcji z naukowcami w Polsce i na świecie, zwłaszcza amerykańskimi i angielskimi uniwersytetami i organizajami branżowymi. Wydawnictwo jest również promotorem i realizatorem przedsiewzięć związanych z poromocją sportu, aktywnego wypoczynku i rozwojem branży.

Wydawca:
Golf Poland
ul. Wolnosciowa 8, 95-200 Pabianice
Redkacja: biuro@mgolf.pl

Aktualne wydanie i wszystkie numery archiwalne można pobrać bezpośrednio ze strony Portalu Greenkeepera

Zainteresowanych umieszczeniem na tej stronie informacji o swoich publikacjach prosimy o kontakt.